Eczeem: wat kan dat veel jeuk en ellende geven. Niets aan te doen behalve een zalfje? Gelukkig is er veel wat je zelf kunt doen om eczeem te voorkomen en vaak ook te genezen.
Wat is eczeem?
Eczeem is een huidaandoening, net als acne en psoriasis. In Nederland zijn er meer dan 2 miljoen mensen met een huidaandoening, waarvan 400.000 met eczeem. Dat is nogal wat! Eczeem zorgt voor een jeukende huiduitslag. De huid kan ook rood en gezwollen zijn. Soms zie je schilfers, bultjes, kloofjes of korstjes. Het kan overal op de huid voorkomen. Vaak ontstaat eczeem al in de kindertijd. Het kan beginnen met schrale wangen. Later zie je het op warme plekjes zoals knieholtes, ellenbogen, hals en achter de oren. Volwassenen hebben vaak eczeem op handen en voeten.
Welke soorten eczeem zijn er?
Er zijn veel verschillende soorten eczeem. Ik noem de belangrijkste vormen.
- Constitutioneel (atopisch) eczeem is de meest voorkomende vorm van eczeem. Atopisch betekent dat er een aangeboren aanleg is voor allergie. Deze vorm ontstaat vaak al in de kindertijd. Soms is het een poosje rustig en in andere periodes zijn er veel klachten. Vaak is het in de winter erger door de droge vrieslucht.
- Contacteczeem ontstaat wanneer de huid in aanraking komt met een stof die voor irritatie zorgt. Dat kunnen o.a. metalen zijn (nikkel in sieraden is berucht), planten, schoonmaakmiddelen, wasmiddelen en zeep. Vaak handen wassen met zeep die niet-natuurlijke ingrediënten bevat kan zo letterlijk zorgen voor het stuk wassen van je handen.
- Seborroïsch eczeem is een milde vorm van eczeem. Ongeveer één op de twintig mensen heeft hier last van. Bij mannen zie je het vaker dan bij vrouwen. Dit geeft een rode huid met gele, vettige schilfers.
Wat zijn de oorzaken van eczeem?
Vaak wordt gedacht dat er geen oorzaak van eczeem te achterhalen is. Toch zijn er wel degelijk bepaalde oorzaken te benoemen. Als je last hebt van eczeem is het de moeite waard om de volgende punten eens te bekijken.
- Laaggradige ontstekingen. Eczeem komt meestal van binnenuit. Het wijst op laaggradige ontstekingen. Ik kom daarop terug bij de voedingsadviezen.
- Eczeem kan het gevolg zijn van het niet goed kunnen verdragen van bepaalde voeding. Dat kan van alles zijn, zoals gember (kan netelroos veroorzaken), rauwe wortels (terwijl iemand dan wel gekookte wortels kan eten), appels en nachtschades, suiker, histaminerijke voeding (bv schaal- en schelpdieren, eieren, vis, varkensvlees, noten, pindakaas, sesam, soja (vooral niet-biologische), tarwe (gluten), rode wijn, oude kaas, zuurkool, voedsel uit blik, niet verse groente.
- Niet goed functionerende darmen kunnen een rol spelen. De stof die histamine afbreekt, DAO, werkt vooral in de darmen. Als de darmen niet goed functioneren, kan er dus niet voldoende histamine afgebroken worden, met o.a. jeuk als gevolg. Ook (koe)zuivel kan zorgen voor darmproblemen.
- Slechter functioneren van nieren en lever zorgt ervoor dat je minder goed afvalstoffen kunt uitscheiden. De afvalstoffen zoeken dan toch een uitweg via de huid in de vorm van eczeem .
- Medicijnen kunnen eczeem veroorzaken. Ook dit heeft te maken met ontgifting. Eigenlijk zegt je lichaam dan dat het dit medicijn niet ‘wil’. Het is in feite een alarmsignaal van het lichaam. Dit kan ook nog optreden als je een bepaald medicijn al langere tijd gebruikt.
- Stress kan zorgen voor verergering van eczeem.
Wat kan de dokter doen als je eczeem hebt?
Als je naar de huisarts gaat met eczeem, zal je in eerste instantie wat adviezen krijgen en een vette zalf zonder medicijnen. De kans is groot dat het alleen daarmee niet opknapt. Dan kan de arts een hormoonzalf (vaak met corticosteroïden) voorschrijven. De jeuk gaat daarmee meestal wel weg maar de oorzaak blijft bestaan. Dit soort zalven kunnen, zeker bij vaker en langdurig gebruik, veel nare bijwerkingen geven.
Ook schrijven artsen soms anti-histaminica voor. Dit zijn medicijnen die de prikkeling van het lichaam door het vrijkomen van histamine verminderen. Als histamine de oorzaak van de jeuk is, helpt dit. Wanneer het eczeem ondanks deze middelen niet weggaat, kunnen nog sterkere middelen geprobeerd worden, zoals immuun-onderdrukkende medicatie, helaas vaak met nare bijwerkingen. Als de huid kapot gaat en er infectie bij komt, krijg je antibiotica. Alles bij elkaar is het vooral symptoombestrijding.
Welke huismiddeltjes zijn er tegen jeuk?
Vaak gaan we voor het gemak: een zalf smeren en we zijn klaar, denken we. Maar zoals je weet, kunnen de medicijnen nare bijwerkingen geven. Gelukkig zijn er ook onschadelijke huismiddelen die je kunt proberen tegen de jeuk. Ik noem er een paar.
- IJsblokjes op de huid leggen (of een ijspakking).
- Mentholpoeder op de jeukende plek.
- Een lap stof in appelazijn drenken en om de jeukende plek wikkelen.
- Een badje van havermout.
- Een mengsel van honing en kaneel als zalf. Honing hydrateert de huid, irriteert de huid niet en bevordert de groei van nieuwe huidcellen. Zo zorgt dit voor huidherstel. Er is ook zeep op basis van honing en glycerine die ondersteunend werkt voor de huid.
Wat kun je zelf doen aan eczeem m.b.v. leefstijl?
Aanpassing van je dagelijks leven kan helpen als je eczeem hebt. Samen met het aanpassen van je voeding (waar ik hieronder meer over vertel) kan dat een wereld van verschil maken!
- Probeer te ontdekken waar jouw eczeem vandaan komt.
- Gebruik een geurloos, liefst biologisch wasmiddel zonder synthetische stoffen.
- Douche kort, niet te heet, en droog je daarna deppend af.
- Gebruik wél een pH-neutrale zeep of douchegel. Alleen water droogt je huid uit. Smeer je eerst in en ga dan pas onder de douche staan. Zo komt er een beschermend laagje op de huid.
- Smeer je in met kokosvet of olijfolie. Doe dit voordat je gaat slapen en draag eventueel katoenen handschoentjes. Gebruik geen vaseline want hiermee smeer je je poriën dicht.
- Neem een duik in zee: het zout reinigt je huid. Je kunt ook een bad nemen met magnesiumsulfaat en/of Dode Zee zout.
- Haal bij contact eczeem de prikkel weg (bv sieraden, synthetische kleding of verzorgingsproducten).
- Probeer stress te verminderen of leer er beter mee omgaan.
- Krab niet aan de jeukende plekken: dit kan wondjes en infecties veroorzaken.
- Zorg dat je huid gehydrateerd blijft: drink voldoende en verzorg je huid met biologische, hydraterende producten.
- Houd de temperatuur in huis zo constant mogelijk.
- Sport niet teveel, om overmatige transpiratie te voorkomen.
Wat kun je zelf doen met voeding?
Onderschat de kracht van voeding in het voorkomen en herstellen van eczeem niet! Een verkeerd voedingspatroon kan de oorzaak zijn van eczeem. Daarentegen kan de juiste voeding wonderen doen. De belangrijkste tips zijn:
- Zorg goed voor je darmen! Eczeem komt voor 80% uit de darmen. Denk aan pro-biotische voeding zoals kefir, zuurkool en gefermenteerde olijven.
- Puur en onbewerkt eten. Eet veel bio-groente; fruit met mate. Dit levert veel vezels als voeding voor de darmflora. Sommige fruitsoorten, zoals banaan, citrusfruit, kersen, abrikozen en ananas, kunnen echter eczeem verergeren. Dat is een kwestie van uitproberen en ervaren. Gebruik met mate bio vlees. Vermijd transvetten.
- Vermijd suiker en AGE’s (Advanced Glycemic Endproducts: verbindingen tussen suikers en eiwitten). Suikers zetten zich vast op collageen en elastine. Dit zorgt voor afbraak van huidcellen en veroudering van de huid. AGE’s vormen sterke vrije radicalen.
- Vermijd frisdranken en drink in plaats daarvan groene thee. Je kunt van groene thee ook een heerlijke icetea maken door toevoeging van citroen en een béétje Stevia naar smaak.
- Gebruik voeding met omega 3 en vitamine A en D. Denk aan dierlijke producten als vlees (biologische lever), wilde vis en eidooier. Het lichaam kan vitamine A aanmaken uit carotenoïden uit provitamine A in groenten, zoals worteltjes, bloemkool, spitskool en fruit. Vitamine D zit in vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Om de vet oplosbare vitamine A en D goed op te nemen, kun je extra vierge olijfolie, hazelnootolie en hennepolie gebruiken.
- Vermijd koemelkproducten, zeker niet-gefermenteerde en niet-biologische. Neem liever geitenzuivelproducten of producten van A2 melk.
- Neem voldoende zwavelhoudende aminozuren: plantaardige eiwitten zoals tofu, tempé en ongebrande noten en kies voor biologisch (hormoonvrij) rundvlees of gevogelte
- Vermijd tarweproducten en andere granen (gluten). Bak je eigen De EetLijn Brood en EetLijn Koekjes.
- Gebruik voeding met B-vitaminen: zaden, eieren, vette vis, kiemgroenten, quinoa, groene bladgroenten zoals boerenkool en andijvie, spruitjes, broccoli en asperges.
- Neem zinkrijke voeding: vlees, vis, gevogelte, noten en zaden.
- Eet voeding met kiezelzuur (silicium) voor verstevigen van de huid, zoals haver en brandnetel. Pas op: brandnetel bevat biogene aminen (histamine), waardoor eczeem soms verergert. Kwestie van uitproberen en kijken hoe jij erop reageert.
- Gebruik voeding met veel antioxidanten om laaggradige ontstekingen tegen te gaan. Zorg voor veel variantie in kleuren van groenten en fruit voor zoveel mogelijk verschillende antioxidanten.
Welke supplementen kunnen ondersteunen bij eczeem?
Na en naast voeding en leefstijl kunnen ook gerichte supplementen ondersteuning bieden. Daarbij kun je denken aan onderstaande supplementen:
- Omega 3
- Vitamine D (in de Omega 3 van De EetLijn zit ook vitamine D)
- Vitamine B complex
- Biotine C plus voor haar, huid en nagels
- Keratine (voor huid, haar en nagels)
Wat kan de EetLijn Methode betekenen bij eczeem?
Gezonde darmen zijn de basis voor een goede gezondheid. Daarmee kun je veel kwalen kunt voorkomen en vaak ook genezen. De EetLijn Methode is perfect om je lichaam van binnenuit te herstellen en te ondersteunen, te beginnen bij je darmen. Veel cliënten merken al heel snel een verbetering in de huid, ook bij eczeem. Je staat dus echt niet machteloos als je eczeem hebt!
Wil je meer weten over de EetLijn Methode of de genoemde supplementen? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl. Dat kan ook als je andere vragen hebt!
Heb je belangstelling voor de Biotine C plus? https://shop.deeetlijn.nl/product/vitamine-b-plus/
