Koriander, de één kan er geen genoeg van krijgen en de ander vindt het naar zeepsop smaken. Hoe zou dat toch komen? En hoe gezond is koriander eigenlijk? In dit blog kun je alles lezen over koriander: zowel over het blad als over de ‘zaadjes’.
Wat is koriander?
Koriander is een kruid dat familie is van peterselie en selderij. Het is een eenjarige plant uit de schermbloemenfamilie. Koriander heeft fijne, gevederde bladeren en kleine, witte bloemen. Zowel de bladeren als de zaden van de korianderplant worden in verschillende keukens én voor medicinale doeleinden gebruikt, al vele eeuwen lang. Waarschijnlijk werd het al 5000 jaar voor Christus gebruikt. Oorspronkelijk komt het kruid uit het Midden-Oosten en het Middellandse Zeegebied. Tegenwoordig is het wereldwijd verspreid. In de 17e eeuw verspreidde het zich geleidelijk in Noord-Europa. Aanvankelijk werd het gebruikt voor parfumeriedoeleinden, omdat het zaad kwaliteiten heeft die de geur verbeteren. De Indonesische naam is ketoembar. De bladeren hebben een frisse, citrusachtige smaak, terwijl de zaden een warme, kruidige smaak hebben. Sommige mensen vinden echter dat koriander naar zeep smaakt. Hoe dat komt, kun je verderop in dit blog lezen.
In welke vormen kun je het kopen?
Van koriander kun je zowel de bladeren en stengels als ook de vruchtjes (zaadjes) gebruiken. Koriander is dan ook in verschillende vormen te koop:
- Het verse blad. In de supermarkt is het soms als bosje te koop of in een zakje of bakje.
- Gedroogd blad. Je vindt dit bij de kruiden en specerijen in potjes. Het is veel minder aromatisch dan het verse blad.
- Korianderzaadjes, eigenlijk de vruchtjes, die gedroogd zijn.
- Poeder. Diezelfde zaadjes, die gemalen zijn.
- Korianderolie. Dit is afkomstig uit de zaadjes.
Waar let je op als je koriander koopt en hoe bewaar je het?
Als je verse koriander koopt, kijk dan of de bladeren en stengels fris en groen zijn en niet verlept. Verse koriander kan ongeveer een week in de koelkast bewaard worden. Verpak het dan in een vochtige doek of in een luchtdichte verpakking. Je kunt ook koriander invriezen als je het niet op tijd op gebruikt. Gedroogd korianderblad, de zaadjes en het poeder zijn ruim een jaar houdbaar op een droge, donkere plek. Er zijn ook (biologische) korianderplantjes te koop.
Hoe kun je het gebruiken?
Koriander is op heel veel manieren te gebruiken. Bedenk wel dat het (verse) blad heel anders smaakt dan de zaadjes. Houd er rekening mee dat het blad een behoorlijk aanwezige smaak heeft. Als je koriander rauw eet, blijven de voedingsstoffen beter behouden. Koriander behoudt het meeste smaak als je het aan het einde van de bereiding van een gerecht toevoegt. Ik noem een paar toepassingen.
Korianderblad:
- In soepen en sauzen (bijvoorbeeld tomatensaus) en salsa’s
- Over of door een salade of poké bowl of over een omelet
- In marinades
- Als garnering van stoofgerechten (bv curry’s)
- In Indiase, Aziatische en Mexicaanse gerechten
- In guacamole
- Korianderpesto
Zaadjes en poeder:
- Voor extra smaak kun je de zaadjes het beste even roosteren in een droge koekenpan.
- In soepen
- In stoofgerechten en roerbakschotels
- Bij lamsvlees
- Thee zetten van het zaad.
Welke voedingsstoffen zitten er in koriander?
Het is onvoorstelbaar hoeveel voedingsstoffen er in koriander zitten. Dit geldt zowel voor het blad als voor de zaadjes. Ik noem de belangrijkste stoffen.
- Vitamine A, C, B6, B11 (foliumzuur) en K
- De mineralen zink, calcium, ijzer, kalium, magnesium en mangaan
- Veel belangrijke antioxidanten, waaronder quercetine, kaempferol, epigenine, cafeïnezuur, carvone, linalol, cineole.
- De carotenoïden luteïne en zeaxanthine
Natuurlijk zijn dit per portie allemaal maar kleine hoeveelheden, maar als je regelmatig koriander eet, dragen deze stoffen wel degelijk bij.
Waarom is het zo gezond?
Koriander heeft vele eigenschappen die positief zijn voor onze gezondheid. Ik noem de belangrijkste aspecten. Bedenk wel dat je per maaltijd vaak maar weinig gebruikt en je er dus vaak en veel van zou moeten eten om deze effecten te bemerken.
- Om te beginnen kan koriander de bloedsuikerspiegel verlagen waardoor je kunt helpen diabetes type 2 te voorkomen. Koriander stimuleert namelijk de afgifte van insuline. Studies hebben uitgewezen dat 20 mg per dag voldoende zou zijn om de bloedsuikerspiegel met 4 mmol te verlagen in het korte tijdsbestek van 6 uur. Dat is vergelijkbaar met de werking van een medicijn. Is je bloedsuiker al aan de lage kant, wees dan voorzichtig met koriander in grote hoeveelheden.
- Het bevat hele sterke antioxidanten die verschillende effecten kunnen hebben:
– Ondersteuning voor de huid, o.a. bij huiduitslag, tegen huidveroudering en bij zonneschade. Je kunt het sap van de blaadjes op je huid smeren door gewoon met gekneusde blaadjes over de huid te gaan. Ook zwellingen door ontstekingen in de huid kunnen daardoor verminderen.
– De oliën in korianderzaadextract lijken te kunnen helpen bij het tegengaan van bepaalde vormen van kanker (long-, prostaat-, borst- en dikkedarmkanker).
– Bescherming tegen hart- en vaatziekten en in balans houden van bloeddruk en cholesterol. - Koriander is extreem rijk aan calcium wat kan helpen botontkalking te voorkomen en tanden gezond te houden.
- Het heeft een ontstekingsremmende werking en kan zo helpen infecties en ontstekingen te bestrijden.
– Mede daardoor kan het helpen het cholesterol gezond te houden.
– Alzheimer, Parkinson en M.S. zijn hersenziektes die ontstekingsgerelateerd zijn. Door het regelmatig gebruik van koriander kun je dergelijke ziektebeelden helpen voorkomen.
– Ook is bekend dat het een rol kan spelen bij het bestrijden van Salmonella en bepaalde bacteriën die urineweginfecties veroorzaken.
– Het kan helpen tegen gewrichtsontstekingen bij reuma. De afvalstoffen worden door de licht diuretische werking sneller afgevoerd.
– Koriander kan functioneren als een natuurlijk antibioticum. - Koriander kan helpen om de stoelgang te reguleren en opgeblazen gevoel te verminderen. De olie uit de zaadjes kan eveneens de spijsvertering stimuleren en schimmels helpen bestrijden.
- Ook kan koriander het lichaam ondersteunen bij het ontgiften van zware metalen zoals lood en kwik.
- Sommige onderzoeken lijken erop te wijzen dat korianderolie kan helpen ontspannen en de hersengezondheid ondersteunen.
- Het kan helpen tegen een slechte adem en andere problemen in de mond (aften, zweren en blaasjes). De antibacteriële eigenschappen zorgen hier voor.
- Ook heeft koriander sterke anti-histamine eigenschappen. Hierdoor kan het helpen om de symptomen van allergieën en hooikoorts te verminderen.
- Koriander heeft regulerende eigenschappen op de menstruatiecyclus en kan helpen menstruatiepijn te verlichten.
- Luteïne en zeaxanthine kunnen helpen om maculadegeneratie en andere oogproblemen te voorkomen.
- Het kan mede je immuunsysteem boosten door o.a. de vitamine C.
Waarom vinden sommige mensen koriander naar zeepsop smaken?
Sommige mensen ervaren de smaak van korianderblad als een zeepsmaak. Dit komt waarschijnlijk door de dubbele aanwezigheid van een bepaald gen (OR6A12). Dit is het geval bij 4-14% van de mensen. Hierop zit de smaakreceptor van aldehyde, een stof die zowel in koriander als in zeepproducten zit. Overigens kunnen ook andere factoren een rol spelen bij de smaakbeleving. Het goede nieuws is dat je jezelf kunt wennen aan de smaak en het jezelf leren eten. Maak het ‘in je hoofd’ lekker. Een tussenstap kan zijn om…je neus dicht te knijpen tijdens het eten van koriander. Je proeft dan vrijwel niets meer van die zeepsmaak! Geur en smaak liggen namelijk heel dicht bij elkaar.
Welke nadelen zitten er aan?
Zoveel lovende woorden over koriander… Zijn er dan geen nadelen? Eigenlijk maar heel weinig. Maar er zijn wel een paar aspecten om rekening mee te houden.
- Sommige mensen geven aan dat ze gevoeliger zijn voor zonlicht en zonnebrand als ze heel veel koriander eten.
- Er bestaat een koriander allergie, met symptomen zoals huiduitslag, niezen en een loopneus, jeukende ogen, maag- en darmklachten (zoals diarree, braken en buikpijn), astma. Als je allergisch bent voor andere kruiden en specerijen (bijvoorbeeld selderij) kun je dat ook voor koriander zijn. Het gaat soms samen.
- Bij zwangerschap kan het, door zeer sterk ontgiftende werking, het vruchtje uitdrijven . Bij normaal gebruik is er niets aan de hand. Er is nog verder onderzoek nodig hiernaar.
Je begrijpt het wel: de positieve eigenschappen winnen het veruit van de nadelen. Gebruik dan ook gerust regelmatig koriander, zowel het blad als het ‘zaad’. En geniet ervan! Want het past prima in een gezond eetpatroon. Ook in de EetLijn Methode gebruiken we het regelmatig.
