Wist je dat kruidnagel op de eerste plaats staat van de lijst van antioxidanten en dat het daardoor de lichaamscellen kan beschermen tegen allerlei nare aandoeningen? Hoe dat komt ontdek je in dit blog.
Wat is kruidnagel?
Kruidnagels zijn de nog gesloten, gedroogde bloemknoppen van de kruidnagelboom. Dat is een prachtige, piramidevormige boom van zo’n 9-12 meter hoog. De bloemknoppen hangen in de bloeitijd in rode trosjes aan de boom. Deze bomen groeien vooral in Indonesië, Madagaskar, Tanzania, Sri Lanka, Comoren, Kenia, China, Maleisië en Grenada. Oorspronkelijk komt de kruidnagel uit de Molukken, waar nog steeds het grootste gedeelte van de wereldwijde productie vandaan komt. Via de VOC hebben we er in Europa kennis mee gemaakt. Kruidnagel is een verwarmende, krachtige, pittige en aromatische specerij. De smaak is iets zoetig. Vooral in de winter wordt het veel gebruikt. Het is één van de bestanddelen van koek- en speculaaskruiden. Naast culinair gebruik wordt kruidnagel ook medicinaal ingezet. De naam is afkomstig van de geur (kruidig) en de vorm (nagel, het oude woord voor spijker).
In welke vormen kun je ze kopen?
Je kunt het in verschillende vormen kopen.
- Als hele kruidnagels
- Als gemalen poeder. Het heeft mijn voorkeur om de hele kruidnagels te kopen en zelf te malen, omdat anders het krachtige aroma snel verloren gaat. Je gebruikt geen grote hoeveelheden tegelijk: voor een goede smaak heb je maar weinig nodig, omdat het een enorm krachtig aroma heeft.
- Kruidnagel als supplement. Pas op dat je niet overdrijft met de dosering. Hier kom ik later op terug.
- Kruidnagelolie. Het gaat hierbij om etherische olie, niet een goedkope olie met kruidnagelaroma. Als je echte etherische kruidnagelolie hebt, heeft dit een zeer krachtige werking. Gebruik het nooit onverdund en lees je goed in over de werking en toepassingen!
Waar kun je kruidnagel kopen, waar let je op en hoe bewaar je het?
Kruidnagel is algemeen verkrijgbaar in de supermarkt, op de markt en bij toko’s. Het is belangrijk om ze droog te bewaren in een potje van glas of steen. Dan is het lang houdbaar. Kruidnagel is ook als supplement te koop, maar vers eten heeft altijd de voorkeur, tenzij je het echt medicinaal wilt gebruiken.
Hoeveel kun je per dag gebruiken?
Kruidnagel is heel gezond en heeft naast culinaire ook medicinale toepassingen. Houd er wel rekening mee dat het een heel krachtige specerij is. Als je er teveel van gebruikt kan dit schadelijk zijn voor de lever. Overmatig kruidnagels eten kan ook leiden tot hallucinaties. Bovendien kan kruidnagel de werking van bloedverdunners versterken. Als je je houdt aan een normale dosering en niet elke dag gebruikt, hoef je daar niet bang voor te zijn. Let wel op als je kruidnagel als supplement gebruikt! Overleg evt. met een arts. 1 kruidnagel is ongeveer ¼ tl kruidnagelpoeder. In het algemeen is een veilige dosering 0,5 tot 1 gram per dag. Gebruik maximaal 20 mg per kilo lichaamsgewicht. Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven kunnen ook beter geen (in ieder geval niet veel en niet dagelijks) kruidnagel gebruiken.
Wat kun je met kruidnagel doen in de keuken?
Kruidnagels als geheel kun je eigenlijk niet eten. Ze zijn te pittig als je vol op een hele kruidnagel bijt. Als je hele kruidnagels gebruikt in een gerecht, kun je ze het beste in een kruiden- of papieren theezakje meekoken of een metalen thee-ei, of (zelf) gemalen kruidnagels gebruiken. Sowieso kun je er beter niet teveel van gebruiken omdat de scherpe smaak snel overheerst. Kruidnagel is wel veelzijdig in het gebruik. Denk bijvoorbeeld aan de volgende toepassingen:
- Gemalen kruidnagel is ingrediënt van specerijenmengsels zoals kerrie, stoofkruiden, curry mixen en koek- of speculaaskruiden.
- Met gemalen kruidnagel (en andere specerijen) kun je allerlei gerechten op smaak brengen. Van oudsher is het een ingrediënt van gerechten met rode kool.
- Hele kruidnagels kun je in een kruiden- of theezakje meekoken in stoofschotels, hachee, bouillon, sauzen, groente, gestoofd fruit. Zo’n zakje kun je uit de maaltijd halen voordat je het gaat eten.
- Bij het bereiden van glühwein kun je kruidnagels in een mandarijn steken als ‘stekelvarken’. Met kaneelstokje erbij kun je zo heerlijke (zelfs alcoholvrije) drank maken.
- In Friese nagelkaas zitten kruidnagels. Deze kun je wel eten. Door het bereidingsproces zijn ze zachter van smaak geworden.
- Kruidnagel thee is heerlijk verwarmend.
Welke bestanddelen maken kruidnagel zo gezond?
Zoals ik al aangaf is kruidnagel een heel gezond product. Het bevat belangrijke voedingsstoffen. Daarbij gaat het om vezels, vitamines (o.a. vitamine K, belangrijk voor bloedstolling en botten) en mineralen (o.a. mangaan, belangrijk voor de hersenfunctie en botten). Wat het vooral heel gezond maakt, zijn de vele antioxidanten. Kruidnagel zit BOMvol met antioxidanten. Eugenol is hiervan de belangrijkste. Deze stof is 5x zo effectief als vitamine E als antioxidant. Het kan helpen oxidatieve stress te verminderen.
Kruidnagel heeft een zeer hoge ORAC waarde. Wat betekent dat?
Ik ga nog even dieper in op die antioxidantwaarde van kruidnagel. Zoals je wellicht weet, zijn vrije radicalen de belagers van onze cellen, waardoor laaggradige ontstekingen kunnen ontstaan, met alle gevolgen van dien. Vrije radicalen ontstaan in het lichaam o.a. bij de afbraak van ‘slechte’ voeding, zoals suiker, sterk bewerkte voeding, gluten en verzurende voeding. Ook ontstaan ze door roken, alcohol, te veel of te weinig bewegen en langdurige stress. Antioxidanten zijn in staat om deze vrije radicalen onschadelijk te maken. Dit kan helpen om het risico op o.a. kanker en degeneratieve ziekten te verminderen. De hoeveelheid antioxidanten kan uitgedrukt worden in de ORAC-waarde van een product. Dit staat voor oxygen radical absorbance capacity: het absorptievermogen van zuurstofradicalen. Hoe hoger deze waarde is, hoe beter. Als we kijken naar de ORAC-waarde van Kruidnagel staat die helemaal aan de top: 314.446. Daarna volgen bijvoorbeeld
- Kaneel 267.536 (3e plaats)
- Oregano gedroogd 200.129 (5e plaats)
- Kurkuma gemalen 159.277 (6e plaats)
- Cacaopoeder 80.933 (10e plaats)
- Bosbessen 6552 (61e plaats)
Welke effecten kan kruidnagel hebben op je gezondheid?
Al eeuwenlang wordt kruidnagel in de traditionele geneeskunde gebruikt. Dat is niet voor niets, want steeds meer blijkt uit onderzoeken hoe krachtig kruidnagel kan werken. Ik noem 10 gezondheid bevorderende eigenschappen van kruidnagels. Uiteraard heeft het gebruik van kruidnagel hiervoor alleen zin als het een onderdeel is van een gezonde voedings- en leefstijl!
- Kruidnagels werken pijnstillend. Zo is het is al een oud huismiddel tegen kiespijn.
- Het werkt antibacterieel bij bijvoorbeeld een darminfectie door de bacterie E.coli of bij verkoudheid en keelpijn. Ook heeft het schimmelwerende eigenschappen, o.a. tegen candida.
- Kruidnagel stimuleert de bloedsomloop:
– Het bevordert daardoor mede de haargroei. Het kan helpen om haarverlies en roos te verminderen. – Bovendien maakt deze eigenschap dat kruidnagel heel verwarmend is voor het lichaam.
– Door de bloedvat verwijdende werking kan het bijdragen aan een gezonde bloeddruk en hartgezondheid. - Voor de mondgezondheid heeft kruidnagel de volgende eigenschappen:
– Het kan helpen ontstoken tandvlees te genezen bij gebruik in een mondspoeling.
– Al eeuwen lang is het gebruik van kruidnagel voor een frisse adem bekend. Men zegt dat in China in heel oude tijden mensen alleen in de buurt van de keizer mochten komen als ze op een kruidnagel gekauwd hadden!
– Preventief kan het bijdragen aan het voorkomen van tandproblemen.
– Kruidnagelolie wordt in tandheelkunde gebruikt als verdovend middel. - Het is goed voor de huid door ontstekingsremmende eigenschappen. Zodoende kun je het gebruiken bij acne door het in je voeding te verwerken en/of te deppen met verdunde kruidnagelolie.
- Door de hoge ORAC-waarde (vooral door de stof eugenol) kan het helpen beschermen tegen verschillende soorten kanker, speciaal slokdarmkanker en baarmoederhalskanker.
- Kruidnagel kan de gezondheid lever helpen ondersteunen, zolang je er niet teveel van gebruikt!).
– Zo kan het mede helpen tegen leververvetting (wat ontstaat door alcoholmisbruik maar ook door het drinken van appelsap door de vele fructose die daarin zit).
– Het zorgt ervoor dat de lever beter afvalstoffen kan uitscheiden. Ook hierdoor is er minder kans op kanker. - Ook kan kruidnagel overgewicht helpen voorkomen door de regulerende functie op de bloedsuikerspiegel. Hierbij speelt de stof nigericine een rol. Dit zorgt voor het verbeteren van de afscheiding van insuline en de opname van glucose in het bloed. Het zorgt dus voor een betere insulinegevoeligheid van de cellen. Hierdoor is er minder kans op Diabetes type 2.
- Bij dierproeven is gebleken dat kruidnagelextract door de stof eugenol, samen met mangaan, de botgezondheid kan helpen verbeteren. Er is nog meer onderzoek nodig om te kijken of dit ook voor mensen geldt.
- De etherische olie in kruidnagel kan helpen maagzweren verminderen omdat dit het maagslijmvlies ondersteunt.
Redenen genoeg dus om regelmatig kruidnagel te gebruiken in je voeding. Mits je kruidnagel verstandig gebruikt, kun je er dus veel baat bij hebben. En niet te vergeten: genieten van het heerlijke aroma en de pittige smaak!
Heb je belangstelling voor speculaaskruiden waar ook kruidnagel in zit? https://shop.deeetlijn.nl/product/speculaaskruiden-60-g/