Candida, een veel voorkomende kwaal met nare symptomen. Maar wat is het nu eigenlijk? En vooral: wat kun je doen om candida, een hardnekkige ’tante’, uit te roeien? Hierover kun je in dit blog van alles lezen.
Wat is candida?
Als er gesproken wordt over candida, gaat het meestal om een infectie met candida. Het is een schimmelinfectie die veroorzaakt wordt door gistachtige schimmels. Het komt veel voor. Candida is een verzamelnaam voor verschillende soorten van deze schimmels. De meest bekende is candida albicans.
Waar in het lichaam kan een candida infectie voorkomen en welke symptomen kan dat geven?
Op heel veel verschillende plekken van het lichaam kan een candida infectie optreden. De symptomen zijn afhankelijk van de plaats waar de infectie is. Onderstaande opsomming van symptomen is nog maar een klein deel van de ellende die een candida infectie kan geven. Overigens staan er veel symptomen in deze lijst die ook bij andere aandoeningen kunnen horen. Het is niet altijd meteen duidelijk of het om een candida infectie gaat!
- In de darmen kan candida klachten geven als opgeblazenheid, winderigheid, obstipatie of diarree en chronische buikklachten.
- Bij een candida infectie op de huid kun je last hebben van allergische reacties (ook voedingsallergieën), schimmelinfecties op de huid of nagels, zwemmerseczeem, kalknagels, pijnlijke, branderige plekken op de huid en anale jeuk. Ook luieruitslag bij baby’s kan een candida infectie als oorzaak hebben.
- Ook op de slijmvliezen, bijvoorbeeld in de vagina, komt een candida infectie vaak voor. Je kunt dan last hebben van jeuk, branderigheid, roodheid en witte brokkelige afscheiding (witte vloed) en blaasontstekingen.
- Op de geslachtsdelen kan het ontstekingen veroorzaken en pijnlijke geslachtsgemeenschap.
- Wanneer je een infectie met candida in je mond hebt, heet het spruw of ook wel orale candida. Daar geeft het pijnlijke, witte plekjes of blaasjes. Meestal komt dit bij baby’s voor, maar ook volwassenen kunnen er last van hebben. De redenen kunnen divers zijn, zoals
* Ontbreken van de normale bacteriële mondflora
* Slechte mondhygiëne
* Roken
* Verminderde speekselproductie
* Het dragen van een kunstgebit
* Gebruik van puffertjes met cortisone (bij longproblemen) - Als de schimmels in het bloed terecht komen, kan dit een zgn. gegeneraliseerde candida infectie geven. Dit kan leiden tot veel vage en nare klachten als gewrichtspijnen, chronische vermoeidheid, koortsachtige symptomen, oorpijn en zelfs depressieve gevoelens.
Hoe ontstaat candida?
Ook bij gezonde mensen komt candida voor op de huid, in de huidplooien, en op de slijmvliezen in de vagina en darmen. Normaal gesproken geeft het dan geen klachten. Je zou kunnen zeggen dat het een onschadelijke kostganger is. Candida eet dan mee van de voedingsstoffen in je spijsvertering. Als je gezond bent, is er een balans tussen allerlei ‘goede’ en ‘slechte’ micro organismen (bacteriën, schimmels en gisten) op al die plaatsen. Zo lang de goede micro organismen de overhand hebben, is er niets aan de hand. Wanneer echter de slechte/ziekmakende gaan overheersen, krijg je klachten door bijvoorbeeld een candida infectie. Verschillende omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat de goede bacteriën, die een concurrent vormen voor candida, tekort schieten. Gelukkig kun je er zelf veel aan doen om dit te voorkomen.
Wat zijn de oorzaken van het tekort schieten van de goede bacteriën en hoe voorkom je dat?
Er zijn verschillende omstandigheden waardoor de goede bacteriën het zwaar hebben. Zoals bij heel veel klachten heeft ook candida vaak zijn oorsprong in de darmen. Zijn je darmen gezond, dan is de kans groot dat je helemaal gezond bent. Als we kijken naar de oorzaken van verstoring van het milieu in de darmen, op de slijmvliezen en daardoor ook verder in ons lichaam, zijn de volgende aspecten van groot belang:
- Een grote boosdoener is een kuur met breed spectrum antibiotica. Gelukkig schrijven artsen steeds minder antibiotica voor maar naar mijn idee nog wel te vaak. Antibiotica zorgt ervoor dat niet alleen de bacterie, die een infectie veroorzaakt, dood gaat, maar het doodt ook de goede bacteriën. Bij sommige bacteriële infecties is het niet meteen duidelijk welke bacterie er in het spel is. Daarom krijg je dan een breed spectrum antibiotica. Dit betekent dat het werkzaam is voor veel verschillende bacteriën zodat de kans dat de infectie over gaat zo groot mogelijk is. Echter zorgt dit dus ook voor een grote variatie aan goede bacteriën die een klap mee krijgen. Een antibioticakuur leidt vaak tot een disbalans in de darmen.
- Als je immuunsysteem goed werkt, is er niets aan de hand. Maar als je een verminderde weerstand hebt, heb je meer kans op candida. De oorzaken van een verminderde weerstand kunnen heel divers zijn. Ik noem er een paar:
– Een onderliggende aandoening of behandeling daarvan, zoals chemotherapie bij kanker, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Alle aandacht van het immuunsysteem gaat dan naar de onderliggende aandoening, zodat de rest van het immuunsysteem onderhoud tekort komt. Houd er ook rekening mee dat puffers tegen longziekten het immuunsysteem onderdrukken. Mede daarom is het van groot belang om je mond te spoelen na een pufje, als je die echt nodig hebt.
– Tekort vitamines en mineralen die het immuunsysteem ondersteunen, zoals zink, selenium, vitamine D3.
– Gebrek aan goede nachtrust. Zorg liefst voor 8 uur slaap, waarvan 5 uur onafgebroken. Slaap is hersteltijd, ook voor het immuunsysteem.
– Verzuring van het lichaam. Hier kom ik hieronder nog op terug. - Let erop dat sommige medicatie, zoals ibuprofen, kan zorgen voor schade aan darmwand, met als gevolg disbalans in darmflora.
- Ook orale anticonceptie kan overgroei van candida in de hand werken.
Dit zijn zo maar enkele voorbeelden.
Wat is het belang van een goede zuurgraad van het lichaam en hoe zorg je daarvoor?
Ik wil nog even dieper ingaan op de zuurgraad van het lichaam. Die is overal in het lichaam anders. Het moet gemiddeld ongeveer 7 zijn, liefst licht basisch. Als het lichaam verzuurt, krijgt candida meer kans. Maar het lichaam kan op bepaalde plekken ook té basisch zijn. Je mag denken aan de slijmvliezen (denk vooral aan de maag en vagina) waar het zuur móet zijn om te zorgen dat candida niet de overhand krijgt. Het lichaam kan verzuren door verschillende oorzaken. Je mag denken aan roken, te weinig beweging, teveel sporten, teveel suiker, overmatig alcoholgebruik, teveel stress, crash diëten, dierlijke voeding en bewerkte voeding. Je kunt hierover meer lezen in dit blog: https://www.deeetlijn.nl/verzuring-van-het-lichaam-en-7-tips-wat-je-zelf-kunt-doen/
Welke producten kun je beter vermijden om candida minder kans te geven?
Voeding speelt een belangrijke rol in het ontstaan en in stand houden van een candida infectie. Ik noem de belangrijkste boosdoeners:
- Suiker en verborgen suikers zoals lactose, glucose, fructose, tarwestroop, dextrose, fructosesiroop, karamel etc.
- Kunstmatige zoetstoffen zorgen in het algemeen voor schade aan de darmflora. Het gaat hierbij om vele E-nummers, zoals
E 420 – sorbitol
E421 – Mannitol
E422 – Glycerol
E 950 t/m 969, behalve E 960 (Stevia) en E 968 (erythritol) - Gewoon brood, toast, beschuit etc. waar gist in zit, evenals witmeelproducten.
- Schimmelhoudende producten, zoals schimmelkaas. Normaal gesproken kan het lichaam dit prima aan, maar bij een candida infectie is het raadzaam om daar voorzichtig mee te zijn.
- Zoet fruit, zoals meloenen, peren, aardbeien, bananen, druiven (zuur smakend fruit kan wel)
- Varkensvlees
- Bewerkte voeding, ook voeding in blik.
- (Zoete) melk en melkproducten; overmatig koffie gebruik
Hoe kun je de darmflora versterken met voeding en zodoende candida minder kans geven?
Gelukkig zijn er ook veel voedingsmiddelen die kunnen helpen om candida te beperken en te bestrijden. In het algemeen gelden de volgende richtlijnen:
- Zorg voor voldoende voedingsvezels, zowel oplosbare (pre-biotische) als niet-oplosbare vezels.
- Eet pure, onbewerkte voeding. Wat betreft groenten kun je het beste kiezen voor de soorten die niet zetmeelrijk zijn.
- Gebruik kefir, karnemelk en biologische yoghurt
- Ongebrande noten
Er zijn strenge anti Candida-diëten bekend. Dit is echter lang niet altijd nodig. Alle werkzame elementen uit die diëten zitten in de EetLijn Methode. Vele cliënten blijken daar baat bij te hebben en De EetLijn Methode is een stuk eenvoudiger dan zo’n Candida dieet.
Welke voeding is schimmeldodend?
Er zijn ook specifieke voedingsmiddelen die kunnen helpen in de strijd tegen candida. Ik noem de bekendste.
- Knoflook heeft sterke schimmelwerende eigenschappen door de stof allicine. Je kunt het beste kiezen voor verse, biologische knoflook van eigen bodem. Of neem gefermenteerde, zwarte knoflook.
- Ook uien en koolsoorten hebben een sterke antischimmelwerking.
- Cranberries kun je ook inzetten vanwege de schimmeldodende werking. Ze zijn goed voor darmen en urinewegen. Bij gedroogde cranberries moet je wel opletten dat ze niet gezoet zijn met suiker. Soms is het beter om een supplement te gebruiken vanwege het hoge gehalte aan D-mannose, de werkzame stof in cranberries. Hoewel D-mannose bij blaasontsteking zeker baat kan hebben, is het belangrijk voorzichtig te zijn, omdat een blaasontsteking een opstijgende infectie naar de nier(bekkens) kan veroorzaken. Ga dus op tijd naar de huisarts als je geen verbetering merkt!
- Olijven en/of olijfolie bevatten veel onverzadigde vetzuren. Ze versterken je immuunsysteem én hebben een sterke antischimmel werking, o.a. door de polyfenolen.
- Gember is een heel sterk anti schimmel middel. Je kunt dit ook gebruiken in een ‘smaakwater’.
- Kokosolie heeft een antischimmel werking door laurinezuur en caprylzuur. Dit zijn korte ketenvetzuren. Nog beter kun je MCT olie nemen. Dit bevat 99% caprylzuur, de stof die zorgt voor de antischimmelwerking. Je kunt kokosolie in je voeding verwerken; ook is het lokaal inzetbaar door te smeren. Daar kom ik hieronder op terug.
- Kurkuma en tomaat kunnen helpen schimmels te bestrijden.
- Drink voldoende water.
Welke andere tips zijn er?
Ik heb nog een paar tips voor je: Pas op met zeep. Dit verstoort de zure barrière en dus natuurlijke balans in de vagina. Dus was enkel met lauw water of hoogstens met een natuurlijke, pH neutrale zeep. Dit zorgt ervoor dat de zuurgraad snel weer in balans komt. Zoals ik hierboven al noemde, kun je kokosolie ook smeren op de huid tegen candida. Daarnaast kun je het als ampul inbrengen in de vagina in oplosbare capsules. Probiotica capsules voor de vagina. Sommige therapeuten adviseren om de vagina met yoghurt of Molkosan te ‘spoelen’, of dit als capsule in te brengen. En tot slot: Draag katoenen ondergoed.
Candida is absoluut een heel vervelende en vaak hardnekkige kwaal. Toch kun je, zoals bij heel veel gezondheidsklachten, er zelf veel aan doen om het te vermijden en zelfs terug te dringen of de balans tussen goede en slechte micro organismen te herstellen. Daarbij blijft voeding blijft basis. De Eetlijn Methode is daarbij een makkelijke en efficiënte leidraad.
Wil je meer weten over de EetLijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl. Ik zoek dan een coach bij jou in de buurt.
Heb je belangstelling voor een weekkuur met D-mannose? https://shop.deeetlijn.nl/product/cranberry-d-mannose-weekkuur/
