Kokos, je weet wel: die mooie, ronde bruine, harde vruchten. We noemen de vruchten kokosnoten maar dat klopt eigenlijk niet want het zijn geen noten zoals andere noten. Als je het bekijkt vanuit botanisch oogpunt is een kokosnoot de pit van de vrucht van de kokospalm.
Kokos, wat is het?
De kokosnoot valt dus onder de steenvruchten. Om de pit zit vezelig vruchtvlees (wat bij veel steenvruchten juist zacht is). De kokosnoot heeft, als hij rijp is, een groen bolster. Als je in de winkel een kokosnoot koopt, heb je dus de pit van een vrucht! De kokos die we eten is het kiemwit van de pit en niet het vruchtvlees, zoals we vaak denken. Een heel enkele keer zie je in de winkel een jonge kokosnoot. Dat is zo’n witte, wat hoekige vrucht. De buitenkant daarvan is het eigenlijke vruchtvlees van de kokosvrucht, waar de groene bolster van af gesneden (geschild) is. In zo’n jonge kokosnoot zit veel kokoswater. De kokos die we doorgaans eten, vormt dan nog maar een heel dunne laag. Het gaat bij zo’n jonge kokosnoot echt om het kokoswater. Later groeit het kiemwit verder en vormt de kokoslaag.
Wat zijn de eigenschappen van kokos waardoor het zo gezond is?
Kokos is werkelijk een weldaad voor je gezondheid. Het heeft veel gezondheidsbevorderende eigenschappen. Kijk maar eens naar het volgende rijtje:
- Kokos bevat heel veel vezels. Die zorgen voor een verzadigd gevoel en helpen je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Ook kunnen die vezels helpen tegen obstipatie.
- Het is ontstekingsremmend. Indirect helpt het om je cholesterol in balans te houden, doordat er geen vaatschade ontstaat door laaggradige ontstekingen. Zodoende hoeft er geen cholesterol in actie te komen om scheurtjes in de bloedvatwand te dichten.
- Kokos kan de verbranding opschroeven door de middellange keten vetzuren (MCT). Het vet in kokos wordt niet opgeslagen als vet, maar dient als directe energie. Onthoud dat vetten worden verbrand in de vlam van koolhydraten. Die dienen als het ware als aanmaakhoutjes. Als het vuurtje brandt, kan het lichaam de eigen vetten verbranden.
- Het bevordert de groei van gezonde darmbacteriën en zorgt zo dat de darmwand intact blijft.
- Kokos zorgt voor een betere concentratie, doordat de middellange keten vetzuren het brein van snelle energie voorzien. Dit geldt vooral voor MCT olie. Dit is het deel van kokosolie dat vloeibaar blijft.
- Onderzoeken tonen aan dat kokosolie o.a. Alzheimer en Parkinson kunnen helpen voorkomen. De verklaring daarvoor is dat deze beide aandoeningen ontstekingsziekten op hersenniveau zijn. Ze komen op steeds jongere leeftijd voor en hebben alles te maken met onze leefstijl. Dan is het goed om te weten dat kokosolie een bijdrage kan leveren in het voorkomen van deze akelige aandoeningen.
- Kokos kan helpen bij het voorkomen en bestrijden van candida. Micro organismen zoals schimmels, bacteriën en virussen veroorzaken infecties, die mede door kokos voorkomen en bestreden kunnen worden. Daar komt veel meer bij kijken maar ook kokos kan helpen.
- Kokosolie is goed voor huid en haar. Als je kokosolie gebruikt, kan je huid minder droog worden. Acne en eczeem krijgen zo minder kans. Pas op dat je je huid niet dichtsmeert, maar een klein plekje insmeren kan prima. Het mooie is dat het eten van kokosolie ook invloed heeft op je huid; van binnenuit dus.
- Kokos bevat cytokininen; dat zijn hormoonachtige stoffen die een rol spelen in de communicatie tussen cellen. Het zijn boodschappers tussen cellen die een centrale rol spelen in o.a. ontsteking. Ze zijn belangrijk in het regelen van celfunctie en celgroei en remmen daardoor het verouderingsproces.
In welke vormen kun je deze vrucht kopen en eten?
Er zijn veel producten die afkomstig zijn van de kokospalm. Ik noem de meest bekende producten. Dat zijn er nogal wat. Soms raak je in verwarring over wat nu wat is.
- Kokosbloesemsuiker is afkomstig van de bloemen van de kokospalm. Het staat bekend als gezonde suiker, maar het is en blijft suiker. Wel bevat het meer mineralen en is het minder geraffineerd (bewerkt) dan ‘gewone’ suiker. Dat maakt het overigens nog niet tot een gezond product. Zelf gebruik ik alleen suiker om kefir te maken van sojamelk. De suiker dient dan als voedingsbodem voor het fermentatieproces. Ik gebruik dan nog liever palmsuiker dan kokosbloesemsuiker, omdat daar nog net iets meer voedingsstoffen in zitten.
- Kokosmeel is ontvette, gedroogde en vermalen kokos. Je kunt het gebruiken als vervanger voor voor o.a. tarwemeel. Gebruik het dan wel altijd in een mengsel met andere melen, als lupinemeel en amandelen, omdat je het niet 1:1 kunt vervangen. Kokosmeel bevat geen gluten. Daarom heb je een bindmiddel nodig als je ermee wilt bakken. In de recepten van de Eetlijn gebruiken we daarvoor vaak psylliumvezels. Kokosmeel bevat zeer veel vezels, waardoor het veel vocht opneemt. Het is opvallend dat het kokosmeel van de verschillende merken heel anders van samenstelling is als je kijkt naar het vezel- en koolhydraatgehalte. Dat maakt dat het ook anders ‘werkt’ als je ermee bakt. In De Eetlijn gebruiken we altijd het merk Aman Prana.
- Kokosmelk: Als de kokos met water wordt vermengd, gemalen en gezeefd, krijg je kokosmelk. In de winkel kun je het meestal in blik kopen. Als je het blikje open maakt, zit er vaak wat vloeistof bovenop. Dit kun je erdoorheen roeren. Kokosmelk smaakt heerlijk in een smoothie of door een curry. Je kunt ook het blikje kokosmelk een nachtje in de koelkast zetten. Dan wordt de room stevig. Vervolgens kun je het vocht eraf gieten door even een gaatje te prikken in de roomlaag. De dikke room kun je iets op temperatuur laten komen en opkloppen met een mixer. Het kan dan dienen als vervanger van slagroom.
- Kokosrasp en kokosvlokken zijn het gedroogde kiemwit van de pit. Soms zie je heel fijne kokosrasp. Het is lekkerder als je wat grovere rasp hebt. Kokosvlokken zijn wat grotere, geschaafde en gedroogde stukjes kokos, die licht geroosterd zijn.
- Dan is er Santen, ook wel kokosboter, kokoscrème of kokosconcentraat genoemd. Het is een geconcentreerde kokospasta, die erg lekker smaakt door bijvoorbeeld een groentecurry of soep. Santen is een hard blokje, waar je een stukje van kunt afsnijden en door je gerecht doen. Als je het verwarmt, wordt het zacht en kun je het met wat water aanlengen tot een romige vloeistof.
- Kokoswater is het vocht dat ín de kokosnoot zit. In het buitenland zie je vaak verkopers die ter plekke gaatjes maken in een kokosnoot, daar een rietje in doen en ze zo op straat verkopen. Zo kun je het kokoswater drinken. Het is een heerlijke, verfrissende en gezonde drank. In Nederland kun je kokoswater in een pak kopen.
- Kokosyoghurt wordt gemaakt door kokosmelk te laten fermenteren. Je kunt het in de winkel kopen, maar het is dan vaak yoghurt met een kokossmaakje, dat niet veel te maken heeft met kokos. Meestal is het in elkaar geknutseld spul. Je kunt het prima zelf maken van kokoscrème. Hier vind je mijn recept https://www.deeetlijn.nl/wp-content/uploads/2020/09/Kokosyoghurt-met-mango.pdf Ook van santen, water en probiotica capsules kun je zelf kokosyoghurt maken door het te laten fermenteren.
- Kokosolie is het vet dat in de kokos zit. Door persen of extractie komt het vrij. Er zijn verschillende methodes om de olie te verkrijgen. Dit bepaalt meteen de kwaliteit van de kokosolie. Als het op lage temperatuur geperst wordt zonder gebruik van chemische middelen krijg je extra vierge kokosolie. Dat is de beste die er is. Neem nooit ontgeurde kokosolie! Voor het ontgeuren is een hoge temperatuur nodig en vaak gebruikt de fabrikant chemische middelen om te ontgeuren. De kokosolie doet dan echt niets meer voor je gezondheid. Integendeel. Let dus altijd op het etiket: extra vierge en niet ontgeurd. Mijn advies is om een goed merk te nemen. Zelf gebruik ik altijd de kokosolie van Mattisson. Ook Royal Green is een goed merk.
- Kokosbrood is een product dat met kokos gemaakt wordt: van die dunne, vaak fel gekleurde plakjes met verschillende smaken, om op brood te eten. Erg lekker, maar dit product zit vol met suiker. Ook dit kun je prima zelf maken.
Kortom: Je kunt met kokos alle kanten uit in de keuken. Als je je gezondheid een handje wilt helpen, vergeet dan zeker niet om ook kokos(producten) aan je menu toe te voegen. Want kokos is gezond én lekker!
Wil je meer weten over de EetLijn Methode? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl
Meer lezen?
https://www.deeetlijn.nl/parkinson-de-oorzaken-en-symptomen-en-6-tips-wat-je-zelf-kunt-doen/
https://www.deeetlijn.nl/mct-olie-maakt-die-je-hersenen-echt-gezonder/
Wil je kokosproducten kopen? Dan kun je hier terecht:
https://shop.deeetlijn.nl/product/kokosmeel-kokosvezel/
https://shop.deeetlijn.nl/product/kokosmelk-200-ml/
https://shop.deeetlijn.nl/product/kokosrasp/
