Lupine, een fantastisch eiwitrijk product dat vlees grotendeels kan vervangen. In dit blog leg ik je uit wat het is, wat je ermee kunt doen. Ook in welke vormen je het kunt eten en wat de voordelen zijn voor de gezondheid. Én… de nadelen, want die zijn er ook!
Wat is lupine?
Lupine is een vlinderbloemige plant die tot dezelfde familie behoort als pinda’s. Veel mensen kennen lupine vanuit de tuin als bloeiende plant, met prachtige bloemen in verschillende kleuren. Als de bloemen uitgebloeid zijn, komen er peulen aan. Daar zitten de boontjes, de zaden, in. Ze zijn meestal iets kleiner dan tuinbonen en iets groter dan erwten.
Waarvoor dient het?
Allereerst is het natuurlijk een prachtige plant in de tuin. Ook wordt deze plant al heel lang gebruikt in de landbouw omdat het in staat is stikstof te binden. Het wordt in de grond gebruikt als bemester om zodoende de kwaliteit van de grond te verbeteren. Er zijn verschillende soorten. De witte is eetbaar, evenals de blauwe, die kleine gespikkelde boontjes geeft. De paarse lupine, de tuinplant, is giftig en die kun je niet eten. De laatste tijd wordt lupine meer en meer gebruikt als vleesvervanger. Verschillende grote bedrijven gebruiken het veel in vleesvervangers. Helaas worden er wel veel min of meer schadelijke stoffen zoals bindmiddelen en smaakversterkers aan toegevoegd. Daardoor zijn deze vleesvervangers over het algemeen toch minder gezond.
Wat zijn de positieve eigenschappen van lupine?
Het product heeft veel voordelen. Ik noem er een aantal:
- Lupine is hoog in eiwitten. Het bevat alle (9) essentiële aminozuren. Als een voedingsstof essentieel is, betekent dit dat je lichaam het niet zelf kan aanmaken. Je moet het dus uit je voeding halen. Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. Je kunt dat vergelijken met legosteentjes (de aminozuren) en een toren van lego (het eiwit). Lupine bevat alle aminozuren en is zodoende een compleet eiwit: het heeft een hogere voedingswaarde dan een product waar maar een deel van de aminozuren in zit. Het bevat ook de aminozuren methionine (essentieel) en cysteïne. Dit zijn aminozuren die nauwelijks voorkomen in plantaardige voeding.
- Het tempert de eetlust. Als je bij je ontbijt lupine eet, tempert het de eetlust gedurende de hele dag.
- Het is uitstekend geschikt voor vegetariërs en veganisten, omdat het een compleet eiwit is.
- Het heeft een kleine voedselafdruk omdat het in Nederland geteeld wordt en niet van ver geïmporteerd hoeft te worden. Ook is de teelt zeer milieuvriendelijk. Er hoeven nauwelijks gewasbeschermingsmiddelen gebruikt te worden.
- Lupine is glutenvrij.
- De vetten die erin zitten bestaan voornamelijk uit omega 3 en beetje omega 9.
- Lupine bevat weinig koolhydraten en past daardoor in een koolhydraatbewuste leefstijl, zoals De Eetlijn is.
- De meeste peulvruchten bevatten veel anti-nutriënten zoals lectine, saponinen en fytinezuur. Dat zijn stoffen waarmee planten zichzelf beschermen tegen ziekten, maar in ons lichaam roven ze als het ware noodzakelijke sporenelementen en mineralen. Anti-nutriënten bemoeilijken de opname van die belangrijke voedingsstoffen. In lupine zitten echter nauwelijks anti-nutriënten en ook daardoor is het veel gezonder dan andere peulvruchten.
- Lupine bevat veel vezels, wat zorgt voor een verzadigd gevoel en de darmwerking ondersteunt.
Kortom: lupine is een prachtig product dat past in De Eetlijn.
Hoe kun je het eten?
Je kunt lupine op verschillende manieren eten. Allereerst zijn er de hele bonen. Die kun je in een glazen potje kopen. Daar zit één nadeel aan: er is vaak veel zout aan toegevoegd. Uiteraard kun je de boontjes wel afspoelen waardoor het zoutgehalte afneemt. Er zijn ook gedroogde bonen te koop maar die zijn moeilijk verkrijgbaar. Via internet kun je ze wel vinden. Je moet ze dan eerst (lang) weken en vervolgens lang koken.
Lupinemeel is wat meer bekend. Het is een interessant meel om te verwerken in koek en taart, omdat het laag in koolhydraten is en glutenvrij. Ook heeft het een bindende werking voor soepen en sauzen.
Lupeh
Daarnaast tref je in de biowinkel ook gefermenteerde lupine aan: Lupeh. Dit is vergelijkbaar met tempeh (gefermenteerde soja). De gefermenteerde boontjes vormen samen een soort koek die gesneden en gebakken kan worden. Een zeer gezond product! Ook is het mogelijk om lupinemelk te maken op dezelfde manier als sojamelk. Hier wordt ook lupineyoghurt van gemaakt. In Nederland is dit echter nauwelijks of niet verkrijgbaar. Mocht je het toch aantreffen, let er dan op dat er geen suiker of andere stoffen in zitten die niet gezond zijn.
Waarom is het zo gezond?
Behalve bovengenoemde positieve eigenschappen van lupine, zijn er nog enkele aspecten waarom lupine zo gezond is. Om te beginnen bevat het glutamine. Dit is een stof die helpt om een goede zuur-basebalans te handhaven, en daarmee ontstekingen helpt voorkomen. Dit helpt ook om je cholesterolwaarden in goede banen te leiden. Glutamine is ook belangrijk voor de spieropbouw. Als je veel spieren hebt die in goede conditie zijn, is dit gunstig voor je gezondheid. Lupine bevat veel galactanen. Dit zijn koolhydraten die niet als suiker worden opgenomen in je bloed, maar dienen als voedsel voor je darmflora. Het zijn dus pre-biotische vezels. Lupine helpt om hart en vaten gezond te houden en ondersteunt daarmee goede bloeddrukwaarden.
Welke nadelen heeft lupine?
- Als je veel lupine eet en je hebt gevoelige darmen, kun darmproblemen krijgen in de vorm van opgeblazen gevoel en windjes. De oorzaak daarvan ligt in de bovengenoemde galactanen. Het is dan belangrijk om het gebruik van lupine rustig op te bouwen. Als je er last van krijgt, betekent dit niet dat je het moet laten staan: het is juist darmherstelbevorderend. Begin dan voorzichtig met een kleine hoeveelheid meel en eet niet een hele pot boontjes tegelijk leeg.
- Er is een grote hype tegen soja. Als het niet genetisch gemanipuleerd is, dan is soja in kleine hoeveelheden overigens niet zo’n probleem. Vanwege de weerstand tegen soja zien producenten een gat in de markt. Daarom wordt lupine in veel producten verwerkt. Helaas gebruiken de fabrikanten dan ook schuilnamen voor lupine: eiwitconcentraat, okara of voedingsvezel. Je kunt dus niet altijd op een etiket lezen dat er lupine in zit. Dit kan problemen geven als je er gevoelig voor bent.
- Lupine is een prima sojavervanger en vleesvervanger, maar het kan allergische reacties geven. Als je allergisch bent voor soja en/of pinda’s, is de kans groot dat je ook allergisch bent voor lupine.
Ik hoop dat ik je enthousiast heb kunnen maken voor het gebruik van lupine. In veel recepten van De Eetlijn gebruiken we lupinemeel. Leer het verder kennen, laat je lichaam eraan wennen en ga het waarderen. Het is misschien even een stap om het te leren eten maar het is zeker de moeite waard!
Om je verder op weg te helpen geef ik je nog een idee: heerlijke borrelnootjes van lupinebonen. Spoel ze af, dep ze droog en bestrooi ze met wat kruiden (rozemarijn, komijn, cajunkruiden bijvoorbeeld), olijfolie en Culieet. Vervolgens 30 minuten in de airfryer op 150 graden. Dat is pas echt smullen!
Wil je meer weten over De Eetlijn en hoe het programma jouw gezondheid kan ondersteunen? Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deetlijn.nl
Lupinemeel is te koop in de webshop:
https://shop.deeetlijn.nl/product/lupinemeel-500-g/
Hier kun je nog meer lezen over vezels:
https://www.deeetlijn.nl/vezels-en-9-tips-om-met-gemak-aan-de-benodigde-hoeveelheid-te-komen/
