Jeuk, gék word je ervan!!! Gelukkig kun je met voeding heel veel doen!

Komt dit je bekend voor? Je bent de hele dag bezig geweest, je ploft ’s avonds op de bank en gaat ontspannen zitten… en dan opeens begint het te jeuken. Overal. Toch heb je geen last van eczeem. Hoe kan dat dan? Waar komt die vervelende jeuk vandaan? Of je merkt dat je na het eten van bepaalde voedingsmiddelen steevast jeuk krijgt. Hoe dan ook, je wilt van die ellendige jeuk af! De grote vraag is dan waar het aan kan liggen, en nog belangrijker: wat je er zelf aan kunt doen.

Jeuk, wat is dat???

Jeuk is een kriebelend gevoel dat aanzet tot krabben of wrijven. Het is een heel naar gevoel. Jeuk kan vreselijk zijn, soms erger dan pijn. Het kan je uit je slaap houden en je in je dagelijks functioneren belemmeren. Als je eczeem hebt, weet je waar de jeuk vandaan komt. Maar soms is er niks te zien, er is geen eczeem. De jeuk komt ‘out of the blue’ op, juist als je wilt relaxen. Overdag ben je bezig en dan voel je het niet, maar als je tot rust komt, dan ineens komt de jeuk opzetten.

Oorzaken van buitenaf

Er zijn verschillende oorzaken van buitenaf waardoor je jeuk kunt krijgen. Voorbeelden daarvan zijn: te heet douchen, dragen van nylon kleding, waspoeder. De laatste tijd horen we ook van jeuk en andere huidproblemen door het dragen van mondkapjes. Die kunnen de huid irriteren. Er lijkt zelfs sprake te zijn van een nieuwe ziekte.

Oorzaken van binnenuit

Naast oorzaken van buitenaf kunnen er ook oorzaken van binnenuit zijn. Die komen veel vaker voor.

Jeuk als bijwerking van medicijnen. Zeer veel medicijnen hebben jeuk als bijwerking. Dit kan ook nog optreden als je een bepaald medicijn al langere tijd gebruikt.
Tekorten van ijzer en B-vitamines kunnen jeuk veroorzaken.
Voedselovergevoeligheid zorgt voor 80% van de gevallen van jeuk. Daarbij kan van alles de boosdoener zijn. Slechts een paar voorbeelden zijn gember (kan netelroos veroorzaken), rauwe wortels (terwijl iemand dan wel gekookte wortels kan eten), appels, nachtschades (geven vaak ook bij rauw eten meer en eerder klachten dan bereid. Suikers zijn ook een beruchte oorzaak voor jeuk.
Histaminerijke voeding: schaal- en schelpdieren, eieren, vis, varkensvlees, noten, pindakaas, sesam, soja (vooral niet-biologische), tarwe (gluten), rode wijn, oude kaas, zuurkool, voedsel uit blik. Hieronder meer informatie over histamine.
Jeuk kan veroorzaakt worden door een slechte nierfunctie en leverfunctiestoornissen. Nieren en lever zijn organen die afvalstoffen uitscheiden, net als de huid. Als je lever en nieren niet goed functioneren, ben je dus minder goed in staat om afvalstoffen uit te scheiden. Die afvalstoffen zoeken dan toch een uitweg. Ze komen dan via de huid naar buiten in de vorm van jeuk.
Stofwisselingsziekten als diabetes en schildklieraandoeningen kunnen ook zorgen voor jeuk. Bij diabetes is de vochtbalans vaak wat verstoord, waardoor de huid wat uitgedroogd raakt. Hierdoor kan jeuk ontstaan. De schildklier heeft, naast vele andere functies, ook een rol bij het regelen van de gezondheid van de huid. Wanneer de schildklier niet goed werkt, heeft dat dus ook invloed op de huidgezondheid, waardoor jeuk een symptoom kan zijn.
Darmparasieten kunnen, hoe vreemd het ook lijkt, ook zorgen voor jeuk. Toch is dit goed te verklaren. De stof die histamine afbreekt, DAO (zie onder over histamine), werkt vooral in de darmen. Als de darmen niet goed functioneren, kan er dus niet voldoende histamine afgebroken worden, met o.a. jeuk als gevolg.
Jeuk kan een ouderdomsklacht zijn doordat organen minder goed gaan functioneren en de uitscheiding van afvalstoffen moeilijker verloopt. Een eerste signaal kan zijn dat wondjes minder goed genezen en het herstelmechanisme van het lichaam minder goed werkt. Dit kan ontaarden in jeuk.
Jeuk tijdens de overgang wordt vaak veroorzaakt door het droger worden van de huid. Je lichaam maakt tijdens de overgang steeds minder oestrogeen aan. Oestrogeen is een hormoon dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van collageen en lipiden. Collageen en lipiden zijn erg belangrijk voor een gezonde huid. Jeuk kan dus een uiting zijn van een minder gezonde huid.

Jeuk zonder aanwijsbare oorzaak? Wat nu?

Soms lijkt er werkelijk geen directe oorzaak van jeuk te ontdekken. Het kan dan te maken hebben met stress en drukte. Bij stress is ons lichaam constant in staat van paraatheid. Hierdoor is de cortisol-afgifte verhoogd, waardoor onze zenuwen ‘op scherp’ staan. Allerlei prikkels voelen we dan meer. We zijn constant bezig en er is geen gelegenheid om de jeuk te voelen, maar als het lichaam tot rust komt, krijgt de jeuk de kans om omhoog te komen. Hiervoor geldt het spreekwoord ‘Een hond in de race heeft geen tijd om zijn vlooien te krabben’.

Jeuk door ontstekingen

Uiteindelijk altijd te maken met (vaak) laaggradige ontstekingen in je lichaam, die vaak worden veroorzaakt door een disbalans tussen omega-3 en omega-6 vetzuren. Of je nu pijn of jeuk hebt: bijna altijd heeft het te maken met ontstekingen in je lichaam.

De rol van histamine

Histamine is een stof die vele belangrijke functies heeft in ons lichaam, ondanks de slechte naam die het heeft:

Histamine is betrokken bij de aanmaak van maagzuur. Het is dus van groot belang voor de spijsvertering.
Het is betrokken bij slaap-waakritme. Als je te weinig of teveel histamine in je bloed hebt, heeft dit direct invloed op je slaap.
Histamine heeft invloed op je immuunsysteem. Als je lichaam blootgesteld wordt aan een schadelijke stof, geeft het histamine af om die te bestrijden.
Histamine heeft een functie in de prikkeloverdracht in je hersenen, en werkt als een soort neurotransmitter (boodschapperstof in de hersenen). Zodoende heeft het ook invloed op ons humeur, hoe we ons voelen. Je kunt zelfs angst- en paniekaanvallen krijgen bij teveel histamine.
Iedereen heeft een bepaalde drempelwaarde voor histamine, waarboven je klachten krijgt. Dit kan een scala van verschillende symptomen zijn, waaronder jeuk. Deze drempelwaarde is individueel bepaald. Je krijgt last van een histamine-intolerantie wanneer de hoeveelheid histamine in het lichaam groter is dan kan worden afgebroken.

Hoe kom je aan histamine?

Histamine kan door het lichaam zelf worden aangemaakt. Een teveel van histamine kan ontstaan door het eten van histaminerijke voeding. Je moet dan denken aan gefermenteerd voedsel (zoals yoghurt, zuurkool, oude kaas, rode wijn, zuurdesembrood), vis, varkensvlees, lamsvlees, bepaalde groenten (zoals rode bietjes, tomaten, spinazie), fruit (bijvoorbeeld avocado en grapefruit). Ook voeding die niet meer vers is, bevat meer histamine. Ook bepaalde voeding die op zichzelf niet veel histamine bevat, maar wel je lichaam aanzet tot de aanmaak van histamine, kan op die manier zorgen voor een overmaat aan histamine.

Histamine vrijmakers

Deze voedingsmiddelen worden histaminevrijmakers genoemd. Hiertoe behoren o.a. alcohol, aardbeien, bananen, ananas, kiwi, cacao, zuivel, noten en zaden en diverse E-nummers (zeker ook glutamaat, E-621!).
Het enzym DAO (di-amine-oxydase) daarentegen is een histamine-remmer. Samen met enkele andere stoffen zorgt dit voor de afbraak van histamine. De werking van DAO kan worden geblokkeerd door alcohol, energiedrankjes en groene en zwarte thee. Als je een tekort aan DAO hebt, kun je dus ook klachten krijgen, omdat er te weinig histamine wordt afgebroken. Soms is een tekort aan DAO genetisch, maar meestal is het leefstijlgerelateerd door de disbalans in lever en darmen (darmslijmvlies). Nog een leuk weetje: in sommige voeding zit quercetine (rode ui, broccoli) en B-vitamines (edelgist): stoffen die helpen om histamine af te breken.

Wat kun je zelf doen?

Er zijn verschillende acties die je kunt ondernemen om de jeuk te bestrijden. Je kunt zalven smeren. Vaak werkt dit slechts maar deels en tijdelijk. Ook zijn er anti-allergiemedicijnen. Die zijn lang niet altijd onschuldig. Je kunt niet altijd om medicatie heen, maar veel chronische kwalen kunnen we met voeding en leefstijl beïnvloeden. Zo is het ook met jeuk.
Daarin zijn verschillende dingen te doen:

Stress reduceren. Dit is een van de lastigste dingen die er is. We hebben allemaal stress, ook door de gevolgen van corona. Juist nu is het dus van groot belang dat we proberen de hoeveelheid stress naar beneden te brengen. Meer bewegen is daarin een belangrijke en doeltreffende actie. Door beweging zal je meer ontspanning en minder stress ervaren, waardoor ook de jeuk kan verminderen.
Eliminatiedieet: hierbij laat je eerst alle voedingsgroepen weg die kunnen zorgen voor jeuk: noten, histaminerijke voeding, suikers, gluten, nachtschades etc. Dan blijft er helaas niet veel over. Vervolgens voeg je stapje voor stapje de verschillende voedingsmiddelen weer toe en houd je een nauwkeurig dagboek bij van wat je eet en welke klachten je ervan ervaart. Zo kun je erachter komen welke voedingsmiddelen je klachten veroorzaken.
Er is een veel makkelijker manier om triggers voor jeuk te elimineren: de EetLijn Methode. De EetLijn is allereerst gericht op darmherstel, wat zo ontzettend belangrijk is voor onze algehele gezondheid en daarmee ook voor het verminderen van jeuk. De EetLijn bevordert het zelfherstellend vermogen van het lichaam door middel van natuurlijke voeding. Dat betekent dat De EetLijn-voeding suikervrij, tarwe(gluten) vrij, lactose-arm is en er is aandacht voor een goede balans tussen omega-3 en omega-6 vetten. Voor veel mensen is dit al voldoende om van veel gezondheidsklachten, ook hun jeukproblemen, af te komen. Als dit nog niet genoeg oplevert, kun je nachtschades (paprika, aubergine, tomaat) elimineren, letten op histaminerijke voeding en andere voedingsgroepen als noten.
Zorg te allen tijde voor voeding die zo vers mogelijk is.

Conclusie

Bij het bestrijden van jeuk is het allerbelangrijkste dat je eerst je leefstijl en voeding aanpast. De makkelijkste methode is daarbij De Eetlijn Methode, een kant en klaar stappenplan waarmee je in korte tijd je gezondheid enorm kunt verbeteren. Ook jeuk kan daarmee verdwijnen als sneeuw voor de zon. Wil je daar meer over weten, Stuur dan een mailtje naar nettie.bom@deeetlijn.nl. Ik ga dan kijken naar een coach bij jou in de buurt. Indien nodig kunnen er eventueel extra gerichte supplementen ingezet worden. De allerlaatste stap is om op medicijnen over te gaan maar vaak is dit dan niet meer nodig. Laat voeding je medicijn zijn.